สงขลา เมืองสองทะเลที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติและแหล่งอาหารหลากหลาย จนได้รับการขนานนามว่าเป็น “สวรรค์ของนักชิม” ไม่ว่าจะเป็นอาหารทะเลสดใหม่จากอ่าวไทยและทะเลสาบสงขลา โดยเฉพาะ “ยำหัวโหนด” เมนูจากวัตถุดิบท้องถิ่น ที่สถาบันทักษิณคดีศึกษา มหาวิทยาลัยทักษิณ มีส่วนผลักดันให้เป็นหนึ่งในอาหารสร้างสรรค์ ตามแนวคิด “เมืองสองทะเล วิถีโหนด–นา–เล” ที่เชื่อมโยงทรัพยากรธรรมชาติ อาทิ ทะเลสาบสงขลาที่มีทั้งน้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม กับพื้นที่อู่ข้าวอู่น้ำของภาคใต้ จนเกิดวัตถุดิบหลากหลายกลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของอาหารสงขลา สะท้อนความหลากหลายทางชาติพันธุ์และวัฒนธรรม ทั้งไทย จีน มลายู และเปอร์เซีย ซึ่งหลอมรวมกันจนเกิดเป็นเสน่ห์ “อาหารแห่งอัตลักษณ์” ที่สามารถต่อยอดสู่การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนและการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมได้อย่างโดดเด่น จนได้รับการประกาศเป็น “เมืองสร้างสรรค์แห่งองค์การยูเนสโก” (UNESCO Creative City) ด้าน วิทยาการอาหาร (Gastronomy) ประจำปี พ.ศ. 2568

“ยำหัวโหนด” เมนูพื้นบ้านที่นำส่วนยอดอ่อนของต้นตาลโตนดมาปรุงรส เปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ด ครบรสในจานเดียว จากความเรียบง่ายของครัวชาวบ้าน ได้ถูกต่อยอดด้วยแนวคิดสร้างสรรค์ ผสมผสานกับ “ปลาดิบ” วัตถุดิบจากทะเลสองฝั่งของสงขลา เกิดเป็นเมนู “ยำหัวโหนดปลาดิบ” ที่ทั้งแปลกใหม่และกลมกล่อมลงตัวอย่างน่าทึ่ง รสชาติที่เชื่อมโยงอดีตกับปัจจุบัน และสะท้อนความคิดสร้างสรรค์ของคนรุ่นใหม่ในท้องถิ่น( รังสรรค์ โดย เชฟยีนส์ มหารัฐ มหารัฐ )

ความคิดนี้ไม่เพียงสะท้อนถึงความภาคภูมิใจในรากเหง้าทางวัฒนธรรมอาหารเท่านั้น แต่ยังสอดคล้องกับความสำเร็จของจังหวัดสงขลา ที่ได้รับการยกย่องให้เป็น “เมืองสร้างสรรค์แห่งองค์การยูเนสโก” (UNESCO Creative City) ด้าน วิทยาการอาหาร (Gastronomy) ประจำปี พ.ศ. 2568 ซึ่งสอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงวัฒนธรรมในการส่งเสริมทุนและอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมเพื่อสร้างรายได้ หรือ “ไท ไทย” มุ่งต่อยอดคุณค่าทางวัฒนธรรมให้เป็นพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืน

เบื้องหลังการต่อยอดองค์ความรู้และการสื่อสารอัตลักษณ์ท้องถิ่นสู่สากลนี้ มหาวิทยาลัยทักษิณเป็นหนึ่งในแรงขับเคลื่อนสำคัญ ผ่านการศึกษา วิจัย และพัฒนานวัตกรรมอาหารที่เชื่อมโยงภูมิปัญญาชุมชนกับแนวคิดสมัยใหม่ เช่น โครงการ “เชื่อมโยงศิลปะอาหารกับวัฒนธรรมสงขลา ผ่านเมนูท้องถิ่นที่ยกระดับสู่ความเป็นเลิศ” โดยสถาบันส่งเสริมการบริการวิชาการของมหาวิทยาลัยทักษิณที่เน้นใช้วัตถุดิบท้องถิ่นสะท้อนอัตลักษณ์พื้นที่ ด้วยบทบาทเชื่อมโยงนี้ “อาหารท้องถิ่น” ของสงขลาจึงไม่เพียงเป็นรสชาติอร่อย แต่ยังเป็นพลังแห่ง “Soft Power” ที่ส่งต่อเรื่องราวของวัฒนธรรมและความคิดสร้างสรรค์สู่สายตาโลก.
.
สามารถดูวิธีการทำได้จาก หนังสือคู่มือสูตรอาหารท้องถิ่นสงขลา สู่สากล Songkhla Fusion Local Taste, Global Style ที่จัดทำโดย สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสงขลา สถาบันทักษิณคดีศึกษา มหาวิทยาลัยทักษิณ และวทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา ได้ที่ https://qr.tsu.ac.th/?q=9b866
-----------
ข่าวโดย งานสื่อสารองค์กร มหาวิทยาลัยทักษิณ